Endoskopia biportalna kręgosłupa to bardzo nowoczesna i minimalnie inwazyjna technika chirurgiczna, stosowana w leczeniu nawet naprawdę trudnych schorzeń kręgosłupa. Zabieg ten charakteryzuje się precyzyjnym dostępem do struktur wewnętrznych za pomocą endoskopu, a nie jak dotychczas bardzo popularnego szerokiego cięcia i tzw. dostępu „na otwarto”. Dzięki endoskopii biportalnej możliwe jest zminimalizowanie uszkodzeń tkanek miękkich (np. krążka międzykręgowego), skrócenie czasu rekonwalescencji oraz co równie ważne – zmniejszenie ryzyka powikłań po zabiegu. Więcej o samej operacji przeczytasz w artykule „ENDOSKOPIA BIPORTALNA (tekst Mateusza Żebrowskiego)
Pamiętaj jednak, że sama operacja kręgosłupa to nie koniec, a dopiero początek drogi do sprawności. Do pełnego powrotu do zdrowia kluczowa jest również indywidualnie dobrana fizjoterapia, dlatego w tym artykule znajdziesz najważniejsze wskazówki dotyczące rehabilitacji kręgosłupa po endoskopii biportalnej.
1. Na początek – zacznij się ruszać!
Wiele osób zaraz po zabiegu operacyjnym kręgosłupa z obawy o swój stan zdrowia bardzo ogranicza swoją aktywność ruchową. W przypadku endoskopii biportalnej nie jest to potrzebne! Pamiętaj, że jest to procedura naprawdę mało inwazyjna, dzięki czemu zazwyczaj już tego samego dnia (lub najpóźniej następnego) po zabiegu możesz wstawać z łóżka, chodzić w granicach bezbolesności, samodzielnie się ubierać oraz wykonywać proste czynności życia codziennego.
Szybkie uruchomienie po operacji kręgosłupa pozwoli Ci uzyskać samodzielność, poprawi krążenie krwi oraz pomoże w lepszym gojeniu miejsca poddanego zabiegowi. Pamiętaj jednak, że są wyjątki od reguły i może się zdarzyć, że będziesz wymagać po operacji bardziej zachowawczego traktowania. Dlatego też koniecznie stosuj się do zaleceń lekarza operującego odnośnie przyjmowania leków przeciwbólowych (w przypadku wystąpienia dolegliwości bólowych kręgosłupa), a także ograniczeń ruchowych zaleconych przez fizjoterapeutę. Jeśli już o fizjoterapii kręgosłupa mowa…
2. Jak najszybciej rozpocznij pracę z fizjoterapeutą.
Zabieg operacyjny jest ciężkim przeżyciem nie tylko fizycznym, ale również psychicznym dla Pacjenta. Im prędzej trafisz pod opiekę fizjoterapeuty specjalizującego się w rehabilitacji kręgosłupa, tym szybciej odzyskasz sprawność w czynnościach życia codziennego i lepsze efekty ogólnej sprawności ruchowej. Nie przejmuj się, że odczuwasz ból kręgosłupa i nie możesz wykonać nawet prostych ćwiczeń. Na pierwszej wizycie specjalista rehabilitacji odpowie na Twoje pytania, rozwieje wątpliwości co możesz robić, a czego nie, a także zaplanuje cały proces rekonwalescencji mający na celu powrót do pełnej sprawności.
Pamiętaj również, że szwy nie są przeciwwskazaniem do rozpoczęcia fizjoterapii kręgosłupa, ponieważ w pierwszych dniach po zabiegu skupia się ona przede wszystkim na edukacji, a także ćwiczeniach stawów i obszarów ciała z dala od miejsca operowanego. Przykładowe zalecenia po operacji kręgosłupa lędźwiowego to:
- Wykonywanie izometrycznych ćwiczeń kręgosłupa, mających na celu wzmocnienie mięśni przykręgosłupowych i głębokich stabilizatorów.
- Delikatne ćwiczenia rozciągające barki i biodra, w celu zwiększenia zakresu ruchu stawów obwodowych i zmniejszenie napięcia mięśniowego w okolicy kręgosłupa.
- Ćwiczenia oddechowe, które są bardzo bezpieczne dla kręgosłupa i sprzyjają regeneracji.
3. Nie dźwigaj w pierwszych tygodniach po zabiegu
Endoskopia biportalna, pomimo swojej niewielkiej inwazyjności, nadal jest zabiegiem chirurgicznym. Musisz dać organizmowi trochę czasu na regenerację, dlatego w pierwszych 3-4 tygodniach ogranicz do minimum dźwiganie przedmiotów powyżej 10 kg.
Jeśli jest to możliwe przed operacją to zaplanuj okres pozabiegowy tak, aby odciążyć organizm od pracy fizycznej, podnoszenia dzieci, czy noszenia cięższych zakupów. Podstawowy zrost tkankowy trwa około 6 tygodni i jest to okres, w którym warto się ruszać, ale przy okazji jeszcze oszczędzać kręgosłup. Po pierwszych 4 tygodniach możesz zwiększyć dociążenie kręgosłupa pod kontrolą fizjoterapeuty oraz za zgodą lekarza prowadzącego.
4. Nie przesiaduj dłużej niż 30 minut jednorazowo.
Zapamiętaj jeden bardzo ważny fakt: siedzący tryb życia i długotrwałe siedzenie nie jest sprzymierzeńcem Twojego kręgosłupa, tym bardziej po operacji kręgosłupa. Oczywiście po zabiegu endoskopii biportalnej możesz usiać na chwilę i np. zjeść posiłek lub przejechać w samochodzie w pozycji siedzącej trasę z domu na rehabilitację, jednak jeśli nie jest to konieczne nie siedź dłużej niż 30 minut jednorazowo. Postaraj się zorganizować sobie przestrzeń życiową w taki sposób, aby wykorzystywać np. pozycję stojącą lub półleżącą zamiast siedzenia. Profilaktyka ma bardzo duże znaczenie dla zachowania kręgosłupa w dobrej kondycji, unikając przeciążenia.
5. Wprowadź techniki relaksacyjne i rozluźniające
Zabiegi relaksacyjne, takie jak masaże terapeutyczne czy techniki oddechowe mogą pomóc w zmniejszeniu napięcia mięśniowego, poprawie ogólnego samopoczucia i zmniejszeniu bólu na początku Twojej drogi po zabiegu.
W pierwszych tygodniach rozpocznij również fizjoterapeutą zabiegi z zakresu terapii manualnej i pracy nad blizną, co zmniejszy ryzyko powstawania niepożądanych zrostów w okolicy operowanej, a także obniży poziom odczuwanych dolegliwości bólowych w obrębie kręgosłupa.
6. Po 6 tygodniach rozpocznij pełnoprofilową rehabilitację kręgosłupa
Tak, jak wspomniałem okres około 6 tygodni od zabiegu jest bardzo ważnym czasem, w którym warto ograniczyć obciążanie kręgosłupa. Po pierwszym etapie oszczędzania pozabiegowego i wstępnej fizjoterapii, skupionej na obszarach oddalonych od miejsca operowanego, czas rozpocząć pełnoprofilową rehabilitację kręgosłupa. Co to oznacza i na czym polega rehabilitacja kręgosłupa?
Już po około 6 tygodniach wraz z fizjoterapeutą prowadzącym możesz rozpocząć mobilizację kręgosłupa (m.in odcinka lędźwiowego) w kierunku jego pełnego zakresu ruchomości oraz przyzwyczajać organizm do dźwigania większych obciążeń. Jest to również czas, w którym fizjoterapeuta pomoże Ci jak najszybciej wrócić do aktywności zawodowej oraz pokaże, jak zadbać w pracy o prawidłową ergonomię. Okres powrotu do sprawności trwa mniej więcej do około 3 miesięcy od zabiegu operacji endoskopowej i w tym czasie warto regularnie (1-2x w tygodniu) pracować z fizjoterapeutą prowadzącym. Pamiętaj jednak, że jeśli myślisz o powrocie do sportu…
7. Przygotuj się do powrotu do sportu!
Pamiętaj, że operacja kręgosłupa nie wyklucza Cię z uprawiania ulubionej dyscypliny sportowej. Tym bardziej jeśli jest to zabieg mało inwazyjny wykonywany endoskopowo. Jeśli planujesz wrócić do sportu to miej jednak na uwadze, że sama rehabilitacja kręgosłupa nie wystarczy i warto przygotować treningowo swój organizm do większych obciążeń, czy np. dużej dynamiki w sportach zespołowych (piłka nożna, koszykówka, siatkówka, tenis itp.). Jak to zrobić?
Po okresie 3 ok. miesięcy rehabilitacji dolnego odcinka kręgosłupa rozpocznij pracę z trenerem, który specjalizuje się w kontuzjach i zabiegach operacyjnych (trener medyczny, trener przygotowania fizycznego). Ważne, aby była to osoba z doświadczeniem w pracy z pacjentami, nie tylko z osobami zdrowymi. W Mirai Clinic ostatnim etapem treningowym zajmują się trenerzy z wykształceniem fizjoterapeutycznym, dzięki czemu świetnie rozumieją procesy zachodzące w organizmie po operacji oraz znakomicie dostosowują obciążenia treningowe do możliwości Pacjentów.
Podsumowanie
Zabiegi operacyjne kręgosłupa wykonywane za pomocą endoskopii biportalnej należą do procedur małoinwazyjnych, dzięki czemu jako fizjoterapeuci jesteśmy w stanie znacząco skrócić czas rekonwalescencji Pacjenta, zapewnić normalne funkcjonowanie i wykonywanie codziennych obowiązków.
Pamiętaj, że pierwsze tygodnie po operacji są kluczowe dla skuteczności rehabilitacji kręgosłupa, dlatego po okresie szpitalnym warto jak najszybciej rozpocząć pracę z doświadczonym fizjoterapeutą, który zaplanuje i poprowadzi proces dalszego leczenia (m.in zabiegi rehabilitacyjne i ćwiczenia na kręgosłup).
Rehabilitacja Pacjenta po zabiegu operacyjnym kręgosłupa trwa około 3 miesiące, po których następuje okres przygotowania organizmu do powrotu do sportu oraz aktywności zawodowej. W tak ważnym etapie rekonwalescencji warto oddać się w ręce naprawdę doświadczonych fizjoterapeutów i trenerów medycznych.