Kolano biegacza lub inaczej syndrom pasma biodrowo-piszczelowego, jest częstym powodem występowania dolegliwości bólowych po bocznej stronie kolana u aktywnych osób. Nie dotyczy jednak tylko biegaczy, lecz także kolarzy, narciarzy, hokeistów, koszykarzy, czy piłkarzy. Co łączy te sporty? Wszystkie z nich wymuszają cykliczne przechodzenie od zgięcia do wyprostu w stawie kolanowym, co przy nieprawidłowej mechanice ruchu, może prowadzić do przeciążeń tkanek leżących pod pasmem biodrowo-piszczelowym (ang. – iliotibial band – ITB).
Czym jest pasmo biodrowo-piszczelowe?
Jest to powięziowa kontynuacja mięśnia naprężacza powięzi szerokiej, pośladkowego wielkiego i małego, biegnąca po bocznej stronie uda i kończąca się pod kolanem po przednio – bocznej stronie piszczeli. Wspomaga ono wyprost kolana, gdy to znajduje się w zgięciu mniejszym niż 30 stopni. W głębszych kątach zgięcia wspomaga ono zgięcie stawu kolanowego. Mięśnie obręczy biodrowej, które wplatają się w ITB wykonują głównie odwiedzenie, wyprost i rotację zewnętrzną biodra. Pełni także ważną rolę w kontrolowaniu ruchów miednicy w płaszczyźnie czołowej (góra-dół).
Źródło ryciny: Hyland, S., Graefe, S., & Varacallo, M. (2020). Anatomy, bony pelvis and lower limb, iliotibial band (tract). StatPearls [Internet].
Jak powstaje kolano biegacza?
Składa się na to wiele czynników. Ból jest najprawdopodobniej spowodowany nadmiernym uciskiem na bogato unerwioną poduszeczkę tłuszczową lub kaletkę leżącą pod pasmem biodrowo – piszczelowym w okolicy kolana. Do czynników ryzyka wystąpienia kolana biegacza zaliczamy: błędy treningowe, bieganie po wzgórzach oraz zaburzenia techniki biegu – takie jak pogłębiona pronacja stopy, osłabienie odwodzicieli stawu biodrowego, czy szpotawa oś kończyn dolnych. Nieprawidłowy wzorzec ruchu powoduje wzmożony docisk struktur leżących pod pasmem biodrowo – piszczelowym i w konsekwencji ból.
Jak badamy i leczymy kolano biegacza?
Kluczem do sukcesu w leczeniu tego schorzenia jest odpowiednia diagnostyka. Wnikliwy wywiad oraz badanie kliniczne, połączone z biomechaniczną analizą ruchu dają odpowiedź na pytanie: skąd wziął się problem? Czasem konieczne okazuje się uzupełnienie diagnostyki o badania obrazowe celem wykluczenia takich patologii, jak: złamanie zmęczeniowe plateau piszczeli po stronie bocznej, uszkodzenie łąkotki bocznej, naciągnięcie więzadła pobocznego strzałkowego, czy tendinopatia mięśnia podkolanowego lub dwugłowego uda.
W MIRAI do oceny techniki biegu wykorzystujemy urządzenie umożliwiające obiektywną i bezinwazyjną ocenę parametrów biomechanicznych biegu.
Doświadczenie kliniczne oraz badania naukowe wskazują, że leczenie zachowawcze przynosi pozytywne skutki nawet w 90% przypadków kolana biegacza.
Leczenie składa się w głównej mierze z:
- edukacji pacjenta dotyczącej przyczyny pojawienia się ITBS,
- terapii manualnej nakierowanej na rozluźnienie napiętych obszarów narządu ruchu, zaburzających mechanikę biegu,
- ćwiczeń nakierowanych na wzmocnienie osłabionych mięśni oraz odbudowę kontroli nerwowo mięśniowej.
- pracy z trenerem przygotowania motorycznego, który nauczy pacjenta prawidłowej techniki biegu, redukując tym samym ryzyko nawrotu dolegliwości,
- fizykoterapii wspomagającej proces gojenia i przebudowy przeciążonej okolicy. W tym celu stosujemy laser wysokoenergetyczny, elektroterapię, czy terapię endogennego ogrzewania tkanek.
Leczenie kolana biegacza, jeżeli jest prowadzone prawidłowo, daje duże szanse na sukces!
mgr Jakub Olewiński
Zapraszam!
