Ból dolnego odcinka kręgosłupa (ang. low back pain – LBP) uprzykrza życie wielu z nas, niezależnie od wieku. Stanowi on jedną z najczęstszych przyczyn niepełnosprawności. Osoby grające w tenisa nie stanowią tu wyjątku i także często borykają się z problemami w tej okolicy ciała. Zacznijmy od tego czym w ogóle jest LBP? Definiuje się go jako uczucie bólu lub sztywności zlokalizowanej pomiędzy dolną granicą żeber, a mięśniami pośladkowymi, z ewentualnym promieniowaniem do nogi. Badania naukowe wskazują, że prawdopodobieństwo niewystąpienia żadnego epizodu bólowego w dolnym odcinku kręgosłupa w ciągu życia jest znikome. Można więc powiedzieć, że ludzi dzieli się na trzy grupy: tych których kręgosłup bolał, boli obecnie lub będzie bolał w przyszłości. Przyjmuje się, że wśród aktywnych tenisistów odsetek osób borykających się z LBP sięga nawet 85%.

Dlaczego ból dolnego odcinka kręgosłupa jest tak częsty?

Ktoś, kto odpowie jednoznacznie i wyczerpująco na to pytanie, z pewnością otrzyma Nagrodę Nobla. Wydaje się jednak, że występowanie LBP wynika z nakładania się na siebie uwarunkowań bio-psycho-społecznych. Pod „bio” ujmuje się stan tkanek w obrębie kręgosłupa, ich wytrzymałość, siłę mięśniową, jakość ruchu. W „psycho” znajdują się nasze przekonania, odczucia, emocje oraz zachowania. Społeczny aspekt obejmuje z kolei naszą pracę, stosunki rodzinne, uwarunkowania ekonomiczne oraz wykształcenie. Dopiero odpowiednia mieszanka tych wszystkich czynników determinuje: czy – oraz: w jakim natężeniu LBP jest obecny w naszym życiu. Przyjrzyjmy się teraz bliżej tenisistom oraz czynnikom ryzyka, specyficznym dla tej grupy osób. Tenis jest sportem wybitnie asymetrycznym. Niesie to za sobą pewne konsekwencje dla narządu ruchu:

• wykazano, że osoby uprawiające asymetryczne dyscypliny sportu bardzo często (nawet 80%) prezentują niewielką skoliozę,
• tenisiści cechują się ponadto znaczącym rozrostem mięśni w obrębie grającej kończyny górnej w porównaniu do strony przeciwnej,
• osoby grające w tenisa wykazują większą siłę mięśni zginających tułów do boku po stronie niegrającej oraz większą siłę zginaczy tułowia względem prostowników. Osoby, które nie grają w tenisa charakteryzują się z kolei symetryczną siłą zginaczy bocznych oraz większą siłą prostowników względem zginaczy tułowia,
• gra w tenisa może prowadzić do zmniejszenia ruchomości w obrębie kręgosłupa oraz zablokowania w skróceniu mięśni grupy kulszowo – goleniowej. Niektórzy autorzy wskazują na ograniczenie wyprostu w kręgosłupie oraz deficyt rotacji wewnętrznej w stawie biodrowym jako czynnik ryzyka wystąpienia LBP u osób grających w tenisa.

Profilaktyka i leczenie bólu kręgosłupa u tenisistów

Profilaktyka oraz leczenie LBP u tenisistów wymaga znajomości specyfiki dyscypliny oraz czynników ryzyka występowania tego problemu. Pod uwagę należy wziąć ponadto: płeć, stosowany przez zawodnika uchwyt oraz rodzaj rakiety, a także obciążenia, jakim poddawany jest gracz. Po znalezieniu czynników, które mogą powodować powstawanie przeciążeń w obrębie dolnego odcinka, kręgosłupa należy przystąpić do ich eliminacji. Kluczowe elementy w leczeniu LBP u osób grających w tenisa to:

1) Edukacja nakierowana na wyjaśnienie istoty problemu – czasami potrzebna jest modyfikacja uchwytu, techniki uderzenia, zmniejszenie obciążeń treningowych, praca nad mobilnością lub stabilnością w poszczególnych segmentach ciała, zwiększenie siły mięśniowej. Bardzo ważne jest, aby Pacjent był świadomy, z czego jego problem wynika i w jaki sposób może sobie z nim poradzić.

2) Fizjoterapia, której celem jest odwrażliwienie bolesnej okolicy, mobilizacja stawów z deficytami zakresu ruchomości, reedukacja wzorca oddechowego oraz napięciowego na mięśniach brzucha. W działaniu przeciwbólowym poza terapią manualną oraz ćwiczeniami w MIRAI wykorzystujemy laser wysokoenergetyczny, terapię endogennego ogrzewania tkanek oraz elektrostymulację.

3) Trening przygotowania fizycznego, którego celem jest odbudowa prawidłowych zakresów ruchu, na bazie których zbudowana będzie wytrzymałość, siła mięśniowa oraz kontrola motoryczna. Nasi trenerzy nauczą Cię również jak zoptymalizować technikę uderzeń, aby zminimalizować przeciążenia w dolnym odcinku kręgosłupa podczas gry.

4) Regeneracja – bardzo ważny i najczęściej pomijany element, zwłaszcza wśród ambitnych amatorów tenisa. Do regeneracji sportowej wykorzystujemy w MIRAI urządzenie do drenażu pneumatycznego, łóżko z podczerwienią oraz elektrostymulację. Pamiętajmy, że podejmowanie wysiłku fizycznego przez ciało i układ nerwowy, które nie zdążyły się odpowiednio zregenerować, znakomicie podnosi ryzyko wystąpienia kontuzji.

Jeżeli grasz w tenisa i odczuwasz ból w obrębie dolnego odcinka kręgosłupa – nie zwlekaj i udaj się do specjalisty, który pomoże Ci rozwiązać problem.

mgr Jakub Olewiński

Zapraszam!